Katastrowa walutowa Turcji. Lira szoruje po dnie


comparic, Badania inwestycyjne XM

Turecka lira traciła w pewnym momencie wtorkowej sesji w stosunku do dolara amerykańskiego ponad 19 proc. w relacji do notowań z poniedziałku. To tak jakby w Polsce dolar w ciągu zaledwie jednego dnia podrożał o 80 groszy z 4,19 zł do niemal 4,99 zł.

Główną przyczyną słabości liry tureckiej jest niezrozumiała dla wielu polityka pieniężna dyktowana przez prezydenta Erdogana, który pozbawił turecki bank centralny niezależności. Zwolnił on bowiem prezesów, którzy nie posłuchali jego nacisków, powoływał się na religię, aby uzasadnić niższe stopy procentowe i pogardliwie wyrażał się o “wasalnych ekonomistach”, którzy kwestionują jego nieortodoksyjną mantrę, że wysokie koszty kredytu są przyczyną inflacji, a nie hamulcem wzrostu cen.

To z kolei doprowadziło do paradoksalnej sytuacji, w której, w czasach, gdy większość banków centralnych mówi o zacieśnianiu polityki w celu przeciwdziałaniu skutkom inflacji, przy 20-procentowej inflacji bank Turcji zamiast podnosić stopy procentowe, obniża je, wywołując w ten sposób panikę na rynku i ucieczkę kapitału zagranicznego.

– To tak, jakby za elektrownię atomową odpowiadało dziecko – powiedział Kerim Rota, szef polityki gospodarczej w opozycyjnej Partii Przyszłości, krytykując politykę gospodarczą Erdogana.

Spadek kursu liry skłonił instytucje, w tym Societe Generale i Goldman Sachs, do prognozowania “ratunkowych” podwyżek stóp procentowych w pierwszej połowie 2022 roku. Francuski bank obstawia podwyżkę do 19 proc. w pierwszym kwartale 2022 r., a amerykański stawia na 20 proc. w drugim kwartale 2022 r.

Okazuje się jednak, że mimo tak znacznego osłabienia liry tureckiej, wielu analityków kwestionuje, czy jej upadek wpłynie na utrzymanie władzy przez Erdogana. Gwałtowna deprecjacja waluty powoduje wzrost kosztów towarów dla zwykłych obywateli, z czego najbardziej ucierpiała jego własna klasa robotnicza. Mimo to, pozycja prezydenta zdaje się niezagrożona.

Lider opozycji Kemal Kilicdaroglu, którego partia zdobyła kontrolę nad Stambułem i Ankarą w wyborach lokalnych w 2019 roku stwierdził, że Erdogan zamienił lirę w skompromitowaną walutę, wystawiając na sprzedaż turecką niezależność gospodarczą.